Casio Fx 95MS_100MS_115MS(912MS)_570MS_991MS_D 95MSec NL

User Manual: Casio fx-95MSec fx-95MS | Rekenmachines | Handleidingen | CASIO

Open the PDF directly: View PDF .
Page Count: 46

D

fx-95MS

fx-100MS

fx-115MS

(fx-912MS)

fx-570MS

fx-991MS

Gebruiksaanwijzing

http://world.casio.com/edu_e/

CASIO ELECTRONICS CO., LTD.

Unit 6, 1000 North Circular Road,

London NW2 7JD, U.K.

D-1

Verwijderen en

terugplaatsen van het

deksel van de calculator

•Voordat u begint .....1

Houd het deksel zoals aangegeven in de afbeelding en

trek het toestel uit het deksel.

•Nadat u klaar bent .....2

Houd het deksel zoals aangegeven in de afbeelding en

trek het toestel uit het deksel.

•Schuif het toestel altijd met de kant van het toetsenbord

als eerste. Nooit het deksel inschuiven met de kant met

de display als eerste.

.....1

.....2

NEDERLANDS

D-2

Veiligheidsmaatregelen

Zorg ervoor de volgende veiligheidsmaatregelen

aandachtig door te lezen alvorens deze calculator te

gebruiken. Berg deze gebruiksaanwijzing op voor latere

naslag.

LET OP

Dit symbool wordt gebruikt om informatie aan te geven

die, indien zij genegeerd wordt, kan leiden tot materiële

schade.

Batterijen

•Mocht u de batterijen uit de calculator halen, berg ze

dan op een veilige plaats op waar er geen gevaar

bestaat dat kleine kinderen ze kunnen pakken en per

ongeluk inslikken.

•Houd batterijen buiten bereik van kinderen. Mochten

ze per ongeluk ingeslikt worden, raadpleeg dan

onmiddellijk een arts.

•Probeer batterijen nooit op te laden, uit elkaar te halen

en laat ze geen kortsluiting maken. Stel de batterijen

nooit bloot aan open vuur en probeer ze niet als afval

te verbranden.

•Bij verkeerd gebruik van de batterijen kunnen ze

vloeistof gaan lekken die schade kan aanrichten bij

alles waarmee ze in aanraking komt en tevens het

gevaar op brand en persoonlijk letsel met zich

meebrengen.

•Let er altijd op dat de positieve k en negatieve l

kant van de batterij bij inleggen in de juiste richting

wijzen.

•Verwijder de batterijen als u de calculator voor lang-

ere tijd niet gaat gebruiken (fx-95MS/fx-100MS/fx-

570MS).

•Gebruik enkel de batterijen die in deze gebruiksaan-

wijzing vermeld worden.

D-3

Als afval weggooien van de calculator

•Gooi de calculator nooit weg door hem als afval te

verbranden. Hierdoor kunnen namelijk bepaalde

componenten plotseling barsten en het gevaar op

brand en letsel met zich meebrengen.

•De displays en afbeeldingen (zoals de toetsmarkeringen)

in de gebruiksaanwijzing zijn enkel bedoeld ter illustratie

en kunnen ietwat afwijken van de werkelijkheid.

•De inhoud van deze gebruiksaanwijzing kan zonder

berichtgeving vooraf worden gewijzigd.

•In geen geval kan CASIO Computer Co., Ltd. aansprakel-

ijk worden gesteld voor speciale of incidentele schade

of voor schade als gevolg van gebruik of ten gevolge

van de aankoop van deze materialen. Daarenboven kan

CASIO Computer Co., Ltd. in geen geval aansprakelijk

worden gesteld voor welke eis dan ook door het gebruik

van deze materialen door derden.

Voorzorgsmaatregelen voor

het hanteren van de batterij

•Vergeet niet de 5 toets van de calculator in te

drukken alvorens hem voor de eerste keer in gebruik

te nemen.

•Zelfs als calculator normaal gebruikt wordt, dient u

de batterij minstens eens in de drie jaar te vervangen

bij model fx-115MS/fx-570MS/fx-991MS en minstens

eens in de twee jaar bij model fx-95MS/fx-100MS.

Lege batterijen kunnen gaan lekken en schade

toebrengen aan de calculator. Laat een lege batterij nooit

in de calculator zitten.

•De batterij die met dit toestel meegeleverd wordt,

raakt langzamerhand leeg tijdens het vervoer van de

fabriek en opslag. Daardoor kan het nodig zijn dat

de meegeleverde batterij eerder vervangen dient te

worden dan de normale verwachte levensduur van

de batterij.

D-4

•Bij een lage batterijspanning kan de geheugeninhoud

door de war raken of geheel verloren gaan. Houd

altijd geschreven notities bij van alle belangrijke data.

•Vermijd het gebruik en het opbergen op plaatsen die

blootstaan aan extreme temperaturen.

Lage temperaturen kunnen een trage reactie van de dis-

play of zelfs totaal uitblijven van een reactie veroorzaken,

waardoor ook de levensduur van de batterijen wordt

verkort. Laat de calculator niet staan in het zonlicht, bij

een venster, bij een kachel of op andere plaatsen waar

hoge temperaturen mogelijk kunnen optreden. Hitte kan

verkleuring en verbuigen van het plastic veroorzaken en

schade toebrengen aan de interne circuits.

•Vermijd het gebruik en het opslaan op plaatsen waar

veel stof is of een hoge vochtigheidsgraad heerst.

Laat de calculator nooit op een plaats staan waar hij nat

kan worden of waar hij blootstaat aan veel vocht of stof.

Hierdoor kunnen de interne circuits namelijk beschadigd

worden.

•Laat de calculator nooit vallen en stel hem niet bloot

aan harde stoten.

•Probeer de calculator nooit te buigen.

Draag de calculator niet mee in uw broekzak of andere

nauwe kledingstukken waardoor de calculator mogelijk

gaat buigen.

•Probeer de calculator nooit uit elkaar te halen.

•Druk nooit met een balpen of ander scherp voorwerp

op de toetsen van de calculator.

•Reinig de buitenkant van het toestel met een zachte,

droge doek.

Mocht de calculator heel vuil worden, maak hem dan

schoon met een doek bevochtigd met een milde

oplossing van water en een neutraal schoonmaakmiddel

(zeepsop o.i.d.). Wring overmatig water geheel uit

alvorens de calculator af te vegen. Gebruik nooit

verfverdunner, benzine of andere vluchtige

reinigingsmiddelen om de calculator te reinigen. Hierdoor

kunnen de opgedrukte markeringen uitgewist worden en

kan ook schade aan de behuizing worden aangericht.

D-5

Inhoudsopgave

Verwijderen en terugplaatsen van het

deksel van de calculator......................... 1

Veiligheidsmaatregelen .......................... 2

Voorzorgsmaatregelen voor het

hanteren van de batterij.......................... 3

Inhoudsopgave........................................ 5

Tweeregelige display .............................. 7

Alvorens te beginnen met het

uitvoeren van de berekeningen….......... 7

kFuncties ................................................................. 7

kInvoercapaciteit ...................................................... 9

kMaken van correcties tijdens het invoeren ............ 9

kHerhalingsfunctie ................................................... 9

kFoutvinder ............................................................ 10

kMeervoudige opdrachten ..................................... 10

kExponentiële aanduiding ...................................... 11

kSymbolen voor decimale punt

en scheidingsteken ............................................... 11

kTerugstellen van de calculator ............................. 12

Basisberekeningen ............................... 12

kRekenkundige berekeningen ............................... 12

kBreukbewerkingen ............................................... 13

kBerekeningen van percentages ........................... 15

kBerekeningen met graden,

minuten en seconden .......................................... 16

kFIX, SCI, RND ..................................................... 16

Geheugenberekening ........................... 17

kAntwoordgeheugen ............................................. 17

kAchtereenvolgende berekeningen ....................... 18

kOnafhankelijk geheugen ...................................... 18

kVariabelen ............................................................ 19

D-6

Berekeningen met wetenschappelijke

functies .................................................. 19

kTrigonometrische/invers trigonometrische

functies ................................................................ 19

kHyperbolische/invers hyperbolische functies ....... 20

kGewone en natuurlijke logaritmes/

antilogaritmen ...................................................... 20

kVierkantswortels, derdemachtswortels, wortels,

kwadraten, derdemachten, omgekeerden,

faculteiten, willekeurige getallen,

π

en permutaties/combinaties ................................. 21

kHoekeenheid conversies ..................................... 22

kOmrekeningen van coördinaten (Pol (x, y),

Rec (r,



)) ............................................................ 22

kBerekeningen met bouwkundenotatie ................. 23

Berekenen van vergelijkingen ............. 23

kKwadratische en derdemachtsvergelijkingen ...... 24

kSimultane vergelijkingen ...................................... 26

Statistische berekeningen.................... 28

Standaarddeviatie ................................................... 28

Regressieberekeningen .......................................... 31

Technische informatie .......................... 36

kMocht u problemen ondervinden...... ................... 36

kFoutmeldingen ..................................................... 36

kVolgorde van de bewerkingen ............................. 37

kNesten ................................................................. 39

k Invoerbereik ........................................................ 40

Stroomvoorziening (Alleen fx-95MS) .......... 42

Technische gegevens (Alleen fx-95MS) ...... 43

D-7

Tweeregelige display

De tweeregelige display maakt het mogelijk de

rekenformule en het antwoord tegelijkertijd te

checken.

•De eerste regel toont de rekenformule.

•De tweede regel toont het antwoord.

Een komma wordt na elke drie cijfers getoond wanneer

het integer gedeelte van de mantisse meer dan drie cijfers

heeft.

Alvorens te beginnen met

het uitvoeren van de

berekeningen…

kFuncties

Voordat u de calculator aanzet, dient u eerst de juiste

functie in te schakelen zoals aangegeven in de

onderstaande tabel.

•De volgende tabel toont de functies en vereiste

bediening voor model fx-95MS alleen. Gebruikers

van andere modellen dienen te refereren aan

“Gebruiksaanwijzing 2 (Aanvullende functies)” voor

informatie aangaande functies en hoe ze worden

ingeschakeld.

D-8

Functies van model fx-95MS

•Bij vaker dan tweemaal indrukken van de F toets

worden aanvullende instelschermen (setup) verkregen.

Deze instelschermen worden in het hoofdstuk van deze

gebruiksaanwijzing beschreven waar ze feitelijk gebruikt

worden om de instelling van de calculator te veranderen.

•In deze gebruiksaanwijzing wordt de naam van de functie

die u dient in te schakelen om de beschreven

berekeningen uit te voeren aangegeven in de hoofdtitel

van elk hoofdstuk.

Voorbeeld:

Opmerking!

•Druk op A B 2 (Mode) = om de rekenfunctie en de

instellingen terug te stellen op de oorspronkelijke de-

faults die hieronder worden aangegeven.

Rekenfunctie: COMP

Hoekeenheid: Deg

Formaat met exponentiële aanduiding:

Norm 1

Formaat met aanduiding van breuken:

ab/c

Aanduiding van decimalen: Dot (Punt)

•Functie-indicators verschijnen in het bovenste gedeelte

van de display.

•Zorg ervoor de huidige rekenfunctie (SD, REG, COMP)

te checken en de instelling van de hoekeenheid (Deg,

Rad, Gra) voordat u een berekening begint.

Berekenen van

vergelijkingen

EQN

Om dit type berekening

Voer deze toets-

Om deze functie

uit te voeren: bediening uit

in te schakelen

:

Basis rekenkundige F 1COMP

berekeningen

Standaarddeviatie F 2SD

Regressieberekeningen F 3REG

Oplossing van vergelijkingen F F 1EQN

D-9

kInvoercapaciteit

•Het geheugengebied dat gebruikt wordt voor het invoeren

van berekeningen kan 79 “stappen” bevatten. Eén stap

wordt in beslag genomen telkens bij indrukken van een

cijfertoets of een rekenkundige bewerkingstoetsen ( +,

,, -, \ ). Een A of p toetsbewerking neemt geen

stap in beslag zodat het invoeren van A D bijvoorbeeld

maar één stap in beslag neemt.

•Eén bepaalde berekening kan maximaal 79 stappen in

beslag nemen. Bij invoeren van de 73ste stap van een

berekening, verandert het uiterlijk van de cursor van “_”

naar “k” om u te laten weten dat er nog slechts weinig

plaats in het geheugen over is. Mocht u meer dan 79

stappen willen invoeren, dan dient u de berekening in

twee of meer gedeelten te verdelen.

•Bij indrukken van de g toets wordt het laatst verkregen

resultaat opgeroepen dat u dan kunt gebruiken bij een

volgende berekening. Zie “Antwoordgeheugen” voor

meer informatie aangaande de g toets.

kMaken van correcties tijdens het

invoeren

•Verplaats de cursor m.b.v. de e en r toetsen naar de

gewenste plaats.

•Druk op de [ toets om het nummer of de functie op de

huidige cursorpositie uit te wissen.

•Druk de A K toetsen in om naar een invoegcursor t

te veranderen. Bij invoeren van iets terwijl de invoegcur-

sor in de display te zien is, wordt ingevoerd op de plaats

van de invoegcursor.

•Door op de A K toetsen of op de = toets te drukken

wordt teruggegaan naar de normale cursor.

kHerhalingsfunctie

•Telkens wanneer u een berekening uitvoert, slaat de

herhalingsfunctie de rekenformule en het resultaat op in

het herhalingsgeheugen. Door op de [ toets te drukken

worden zowel de formule als het resultaat verkregen van

de berekening die u het laatst uitvoerde. Door de [

toets nogmaals in te drukken worden oude berekeningen

(nieuw-naar-oud) stuk voor stuk doorlopen.

D-10

•Bij indrukken van de e of r toets terwijl een

herhalingsgeheugen berekening in de display staat,

wordt overgeschakeld naar het bewerkingsscherm.

•Door indrukken van de e of r toets onmiddellijk na

beëindigen van een berekening, wordt het

bewerkingsscherm voor die berekening verkregen.

•Bij indrukken van de t toets wordt de herhalingstoets

niet uitgewist, zodat u zelfs na indrukken van de t toets

de laatste berekening kunt oproepen.

•De capaciteit van het herhalingsgeheugen is 128 byte

voor opslag van zowel expressies als resultaten.

•Het herhalingsgeheugen wordt gewist door één van de

volgende handelingen.

Wanneer u op de 5 toets drukt.

Wanneer u functies en instellingen terugstelt door

indrukken van de A B 2 (of 3) = toetsen.

Wanneer u van de ene naar de andere rekenfunctie

omschakelt.

Wanneer u de calculator uitschakelt.

kFoutvinder

•Bij indrukken van de r of e toets na optreden van

een fout, wordt de berekening getoond met de cursor op

de plaats waar de fout plaatsvond.

kMeervoudige opdrachten

Een meervoudige opdracht is een expressie die gevormd

wordt door twee of meer kleinere expressies die door een

dubbele punt (:) worden verenigd.

•Voorbeeld: Om 2 + 3 op te tellen en het resultaat te

vermenigvuldigen met 4

2 + 3 p \ g - 4 =

=

5.

2+3

Disp

20.

Ans ×4

D-11

kExponentiële aanduiding

Deze calculator kan maximaal 10 cijfers laten zien. Grotere

waarden worden automatisch getoond met exponentiële

notatie. Bij decimale waarden kunt u tussen twee formaten

kiezen waarmee bepaald wordt wanneer exponentiële

notatie gebruikt wordt.

•Druk om het formaat van de exponentiële aanduiding te

veranderen een aantal malen op de F toets totdat u

het hieronder getoonde instelscherm voor het formaat

van de exponentiële aanduiding bereikt.

•Druk op de 3 toets. Druk bij het formaatkeuzescherm

dat verschijnt op de 1 toets om Norm 1 of op de 2

toets om Norm 2 in te stellen.

uNorm 1

Bij Norm 1 wordt exponentiële notatie automatisch gebruikt

voor integers met meer dan 10 cijfers en decimale waarden

met meer dan twee decimale plaatsen.

uNorm 2

Bij Norm 2 wordt exponentiële notatie automatisch gebruikt

voor integers met meer dan 10 cijfers en decimale waarden

met meer dan negen decimale plaatsen.

•Alle voorbeelden in deze gebruiksaanwijzing tonen

berekeningen die gemaakt zijn met het Norm 1 formaat.

kSymbolen voor decimale punt en

scheidingsteken

U kunt het display instelscherm (Disp) gebruiken om de

symbolen te specificeren die u wilt gebruiken voor de

decimale punt en het scheidingsteken bij elke drie cijfers.

•Om de instelling van het symbool voor de decimale punt

en het scheidingsteken te veranderen drukt u een aantal

malen op de F toets totdat u het hieronder getoonde

instelscherm bereikt.

1

2

3

Fix Sci

N

or

m

D-12

COMP

•Toon het keuzescherm.

fx-95MS: 1 r

Andere modellen: 1 r r

•Druk op de cijfertoets (

1 of 2) die overeenkomt met

de te gebruiken instelling.

1(Dot): Punt als decimale punt; komma als

scheidingsteken

2(Comma): Komma als decimale punt; punt als

scheidingsteken

kTerugstellen van de calculator

•Voer de volgende toetsbewerking uit wanneer u de

rekenfunctie en instelling samen met het

herhalingsgeheugen en variabelen wilt terugstellen.

A B 3(All) =

Basisberekeningen

kRekenkundige berekeningen

Schakel de COMP functie in m.b.v. de F toets

wanneer u basis berekeningen wilt uitvoeren.

COMP ............................................................. F 1

•Negatieve waarden binnen berekeningen dienen binnen

haakjes te staan. Zie “Volgorde van de bewerkingen”

voor details.

•Het is niet nodig om de negatieve exponent binnen

haakjes te zetten.

sin 2,34  10–5 → S 2.34 e D 5

•Voorbeeld 1: 3(510–9) 

1,5



10–8

3 - 5 e D 9 =

•Voorbeeld 2: 5(97) 

80

5 - R 9 + 7 T =

•Alle T bewerkingen voor de = toets kunnen worden

overgeslagen.

1

Disp

D-13

•Resultaten van berekeningen waar breuken en decimale

waarden gemengd worden zijn altijd decimaal.

uOmrekening decimale waarden ↔

breuken

•Gebruik de onderstaande bewerking om rekenresutaten

tussen decimale waarden en breukwaarden om te

rekenen.

•Merk op dat omrekeningen wel 2 seconden kunnen

duren.

1

5

2

3

13 15.00

13

15

•Voorbeeld 1:  

2 C 3 + 1 C 5 =

4 11 12.00

•Voorbeeld 2: 3  1 

4

3 C 1 C 4 +

1 C 2 C 3 =

2

3

1

4

11

12

•Voorbeeld 3:  2 C 4 =

2

4

1

2

1

2

•Voorbeeld 4: 1,6 

2,1

1 C 2 + 1.6 =

kBreukbewerkingen

uBerekeningen met breuken

•Waarden worden automatisch in het decimale formaat

getoond wanneer het totale aantal cijfers van een breuk-

waarde (integer + teller + noemer + scheidingstekens)

meer dan 10 bedraagt.

2 3 4.00

11 4.00

•Voorbeeld 1: 2,75 2 (Decimaal → Breuk)

2.75 =

2.75

C

A B

3

4

11

4

D-14

•Voorbeeld : 1 ↔

1 C 2 C 3 =

A B

A B

5 3.00

1 2 3.00

5

3

2

3

1 2 3.00

uOmrekening gemengde breuk ↔

oneigenlijke breuk

•U kunt het display instelscherm (Disp) gebruiken om het

aanduidformaat te specificeren wanneer het resultaat van

een breukberekening groter is dan één.

•Druk een aantal malen op de q toets totdat u het

hieronder getoonde instelscherm bereikt om het formaat

van breukaanduiding te veranderen.

•Toon het keuzescherm.

fx-95MS: 1

Andere modellen: 1 r

•Druk op de cijfertoets (

1 of 2) die overeenkomt met

de te gebruiken instelling.

1(ab/c): Gemengde breuk

2(d/c): Oneigenlijke breuk

•Een foutlezing treedt op wanneer u een gemengde breuk

probeert in te voeren terwijl het (d/c) aanduidformaat

ingesteld is.

1

Disp

1 2.00

1

2

•Voorbeeld 2: ↔ 0,5 (Breuk ↔ Decimaal)

1 C 2 =

C

C

0.500

1 2.00

D-15

kBerekeningen van percentages

•Voorbeeld 1: Om 12% van 1500 te berekenen

(180)

1500 - 12 A v

• Voorbeeld 2: Om te berekenen welk percentage 660 is

van 880

(75%)

660 \ 880 A v

•Voorbeeld 3: Om 15% toe te voegen aan 2500

(2875)

2500 - 15 A v +

•Voorbeeld 4: Om 25% korting te krijgen van 3500

(2625)

3500 - 25 A v ,

•Voorbeeld 5: Om de som van 168, 98 en 734 met een

korting van 20% te berekenen

(800)

168 + 98 + 734 = g A j 1

p 1 - 20 A v ,

*Zoals hier wordt getoond, als u de huidige waarde in het

antwoordgeheugen wilt gebruiken in een berekening met

een prijsverhoging of een prijsverlaging, dan dient u de

waarde in het antwoordgeheugen toe te wijzen aan een

variabele die u dan dient u te gebruiken in de berekening

met de prijsverhoging of prijsverlagin. Dit komt doordat

de berekening die wordt uitgevoerd bij indrukken van

v een resultaat opslaat in het antwoordgeheugen

voordat de , toets wordt ingedrukt.

•Voorbeeld 6: Als 300 gram wordt toegevoegd aan een

testmonster dat oorspronkelijk 500 gram woog, wat is

dan de gewichtsverhoging in procenten?

(160%)

300 + 500 A v

•Voorbeeld 7: Wat is het percentage verandering

wanneer een waarde wordt verhoogd van 40 naar 46?

En wat is het percentage bij verhogen naar 48?

(15%, 20%)

46 , 40 A v

e e e e e e 8 =

*

D-16

•Voorbeeld 2: Om de volgende berekening uit te voeren:

12°34’56”  3,45

kFIX, SCI, RND

•Druk een aantal malen op de F toets totdat u het

hieronder getoonde instelscherm bereikt om de

instellingen voor het aantal decimale plaatsen, het aantal

significante cijfers of het formaat van de exponentiële

notatie te veranderen.

kBerekeningen met graden, minuten en

seconden

•U kunt sexagesimale berekeningen uitvoeren m.b.v.

graden (uren), minuten en seconden en zodoende

omrekenen tussen sexagesimale en decimale waarden.

•Voorbeeld 1: Om de decimale waarde 2,258 om te

rekenen naar een sexagesimale waarde en weer terug

naar een decimale waarde

2.258 =

2.258

A O

2°15°28.8

I

2.258

12 I 34 I 56 I - 3.45 =

43°24°31.2

1

2

3

Fix Sci

N

or

m

•Druk op de cijfertoets (

1, 2 of 3) die overeenkomt

met het instel-item dat u wilt veranderen.

1

(Fix): Aantal decimale plaatsen

2

(Sci): Aantal significante cijfers

3

(Norm): Exponentiële aanduidformaat

400.00

•Voorbeeld 1: 200  7  14 

200 \ 7 - 14 =

F..... 1(Fix) 3 400.00000

FIX

(Specificeert drie

decimale plaatsen)

D-17

COMP

Het volgende voert dezelfde berekening uit met het

gespecificeerde aantal decimale plaatsen.

•Voorbeeld 2: 1  3, aangeduid resultaat met twee

significante cijfers (Sci 2)

F..... 2(Sci) 2 1 \ 3 =3.3–01

SCI

•Druk op de F

..... 3(Norm) 1 toetsen om de Sci

specificatie te wissen.

Geheugenberekening

Schakel de COMP functie in m.b.v. de F toets

wanneer u berekening m.b.v. het geheugen wilt

uitvoeren.

COMP ............................................................. F 1

kAntwoordgeheugen

•Telkens wanneer u op de = toets drukt na het invoeren

van waarden of een expressie, worden de berekende

resultaten automatisch doorgegeven aan het

antwoordgeheugen dat dan het resultaat opslaat.

28.57100

28.57100

399.99400

200 \ 7 =

(Intern afronden) A Q

- 14 =

•Druk op de F

..... 3(Norm) 1 toetsen om de Fix

specificatie te wissen.

200 \ 7 =

- 14 =

28.57100

400.00000

(Interne berekening wordt

voortgezet met 12 cijfers.)

D-18

•Naast de bewerking met de = toets wordt het

automatische geheugen ook bijgewerkt met een nieuw

resultaat telkens wanneer u de A v toetsen, de |

toets, de A { toetsen of de A j toetsen gevolgd

door een letter (A t/m F, of M, X of Y).

•U kunt de inhoud van het antwoordgeheugen oproepen

door op de g toets te drukken.

•Het antwoordgeheugen kan maximaal 12 cijfers voor de

mantisse en twee cijfers voor de exponent opslaan.

•De inhoud van het antwoordgeheugen wordt niet

bijgewerkt door één van de bovenstaande toets-

bewerkingen als die in een foutlezing resulteert.

kAchtereenvolgende berekeningen

•U kunt het rekenresultaat dat op het moment

aangegeven wordt in de display (en ook opgeslagen is

in het antwoordgeheugen) gebruiken als de eerste

waarde van de volgende berekening. Merk op dat bij

indrukken van een bewerkingstoets terwijl een resultaat

in de display getoond wordt, de getoonde waarde

verandert naar Ans hetgeen aangeeft dat de waarde op

het moment wordt getoond is het antwoordgeheugen.

•Het resultaat van een berekening kan ook gebruikt

worden met een navolgende functie van Type A (x2, x3,

x–1, x!, DRG'), +, –, ^(xy), x, , , nPr en nCr.

kOnafhankelijk geheugen

•Waarden kunnen direct worden ingevoerd in het

geheugen, toegevoegd aan het geheugen of afgetrokken

van het geheugen. Het onafhankelijk geheugen is handig

voor het berekenen van cumulatieve totalen.

•Het onafhankelijke geheugen gebruikt hetzelfde

geheugengebied als variabele M.

•Voer 0 A j 3 (M+) in om het onafhankelijke

geheugen te wissen.

•Voorbeeld:

23  9 

32

23 + 9 A j 3 (M+)

53  6 

47

53 , 6 |

)45  2 

90

45 - 2 A {

(Totaal)

–11

0 3 (M+)

D-19

COMP

kVariabelen

•Er zijn negen variabelen (A tot en met F, M, X en Y) die

gebruikt kunnen worden voor het opslaan van data,

constanten, resultaten en andere waarden.

•Volg de hiervolgende bewerking om data uit te wissen

die toegewezen is aan alle negen variabelen: 0 A j

1. Deze bewerking wist alle data uit die toegewezen

was aan variabele A.

•Voer de volgende toetsbewerking uit wanneer u de

waarden wilt wissen die toegewezen zijn aan alle

variabelen.

A B 1(Mcl) =

•Voorbeeld: 193,2  23 

8,4

193,2  28 

6,9

193.2 A j 1 \ 23 =

p 1 \ 28 =

Berekeningen met

wetenschappelijke functies

Schakel de COMP functie in m.b.v. de F toets wanneer

u wetenschappelijke functies wilt uitvoeren.

COMP ............................................................. F 1

•Bepaalde typen berekeningen kunnen een lange tijd

vergen om uitgevoerd te worden.

•Wacht tot het resultaat in de display verschijnt voordat u

begint met de volgende berekening.

•

π

= 3,14159265359

kTrigonometrische/invers

trigonometrische functies

•Druk een aantal malen op de F toets totdat u het

hieronder getoonde instelscherm bereikt om de default

(vaste) hoekeenheid (graden, radialen, gradiënten) te

veranderen.

D-20

•Voorbeeld 3: cos1 

q ..... 2 (Rad)

A V R L 2 \ 2 T = g \ A x =

0,25

π(rad)

(

 (rad)

)

π

4

2

2

•Voorbeeld 2: cos

(

rad

)



0,5

q ..... 2(Rad)

W R A x \ 3 T =

π

3

1

2

3

Deg Rad

G

ra

π

2

•Druk op de cijfertoets (1, 2 of 3) die overeenkomt

met de hoekeenheid die u wilt gebruiken.

(90° =

radialen = 100 gradiënten)

•Voorbeeld 1: sin 63°5241 

0,897859012

q ..... 1(Deg)

S 63 I 52 I 41 I =

•Voorbeeld 4: tan1 0,741 

36,53844577

°

q ..... 1(Deg)

A g 0.741 =

kHyperbolische/invers hyperbolische

functies

•Voorbeeld 1: sinh 3,6 

18,28545536

M S 3.6 =

•Voorbeeld 2: sinh1 30 

4,094622224

M A j 30 =

kGewone en natuurlijke logaritmes/

antilogaritmen

•Voorbeeld 1: log 1,23 

0,089905111

R 1.23 =

D-21

•Voorbeeld 2: In 90 (= loge 90) =

4,49980967

T 90 =

ln e 

1

T p P =

•Voorbeeld 3: e10 

22026,46579

A U 10 =

•Voorbeeld 4: 101,5 

31,6227766

A Q 1.5 =

•Voorbeeld 5: 23 

0,125

2 W D 3 =

•Voorbeeld 6: (2)4 

16

R D 2 T W 4 =

•Negatieve waarden binnen berekeningen dienen binnen

haakjes te staan. Zie “Volgorde van de bewerkingen”

voor details.

kVierkantswortels, derdemachtswortels,

wortels, kwadraten, derdemachten,

omgekeerden, faculteiten,

willekeurige getallen,

π

en

permutaties/combinaties

•Voorbeeld 1: 2 3 5 

5,287196909

L 2 + L 3 - L 5 =

•Voorbeeld 2: 35  3 27 

–1,290024053

A D 5 + A D R D 27 T =

•Voorbeeld 4: 123  302 

1023

123 + 30 K =

•Voorbeeld 5: 123 

1728

12 N* =

* A N voor modellen fx-570MS/fx-991MS.

1

7

•Voorbeeld 3: 7 123 ( = 123 ) 

1,988647795

7 A H 123 =

•Voorbeeld 7: 8! 

40320

8 A f =

•Voorbeeld 6: 

12

R 3 a , 4 a T a =

0.66400

•Voorbeeld 8: Om een willekeurig getal te genereren

tussen 0,000 en 0,999

A M =

(

De bovenstaande waarde is enkel een voorbeeld. Resultaten verschillen telkens.

)

1  1

3 4

1

D-22

•Voorbeeld 9: 3π 

9,424777961

3 A x =

•Voorbeeld 10: Om te bepalen hoeveel verschillende

waarden van vier cijfers kunnen worden verkregen met

de nummers 1 tot en met 7.

•Cijfers kunnen niet meer dan eens worden gebruikt

voor hetzelfde nummer van vier cijfers (1234 is

toegestaan, maar 1123 is niet toegestaan)

(840)

7 A m 4 =

•Voorbeeld 11: Om te bepalen hoeveel verschillende

groepen met vier leden kunnen worden verkregen van

een groep bestaande uit 10 personen

(210)

10 n* 4 =

* A n voor modellen fx-100MS/fx-115MS/fx-570MS/

fx-991MS.

kHoekeenheid conversies

•Druk op de A v toetsen om het volgende menu te

verkrijgen.

•Door op de 1, 2 of 3 toets te drukken wordt de

aangegeven waarde omgezet in een corresponderende

hoekeenheid.

•Voorbeeld: Om 4,25 radialen om te zetten in graden

q ..... 1(Deg)

4.25 A v 2(R) =

243.5070629

4

.

2

5

r

kOmrekeningen van coördinaten

(Pol (x, y), Rec (r,

θ

))

•Rekenresultaten worden automatisch toegewezen aan

de variabelen E en F.

1

2

3

D R G

D-23

EQN

•Voorbeeld 1: Om poolcoördinaten (r2,



60°) om te

zetten naar rechte coördinaten (x, y) (Deg)

x 

1

A F 2 P 60 T =

y 

1,732050808

0 o

•Druk op 0 n om de waarde van x en op 0 o om de

waarde van y te verkrijgen.

•Voorbeeld 2: Om rechte coördinaten (1, 3) om te zetten

naar poolcoördinaten (r,



) (Rad)

r 

2

f* 1 P L 3 T =

* A f voor modellen fx-100MS/fx-115MS/fx-570MS/

fx-991MS.

θ



1,047197551

0 o

•Druk op 0 n om de waarde van r en op 0 o om de

waarde van



te verkrijgen.

kBerekeningen met bouwkundenotatie

•Voorbeeld 1: Om 56.088 meters om te rekenen naar

kilometers

→

56,088

10356088 = J

(km)

•Voorbeeld 2: Om 0,08125 gram om te rekenen naar

milligrammen

→

81,25

10 –3 0.08125 = J

(mg)

Berekenen van

vergelijkingen

Met de EQN kunt u maximaal derde graad vergelijkingen

oplossen en lineaire vergelijkingen met maximaal drie

onbekenden.

D-24

Schakel de EQN functie in m.b.v. de F toets wanneer

u een vergelijking wilt oplossen.

EQN ..................... F F 1 (fx-95MS)

F F F 1 (Andere modellen)

kKwadratische en

derdemachtsvergelijkingen

Kwadratische vergelijking: ax2 + bx + c = 0

Derdemachtsvergelijking: ax3 + bx2 + cx + d = 0

Door de EQN functie in te schakelen en op de r toets te

drukken wordt het aanvankelijke kwadratische/

derdemachtsvergelijking scherm verkregen.

Gebruik dit scherm om de graad van de vergelijking te

specificeren als 2 (kwadratisch) of 3 (derdemacht) en de

waarden in te voeren voor elk van de coëfficiënten.

2

3

Deg r ee?

•Op elk moment voordat u een waarde invoert voor de

laatste coëfficiënt (c voor kwadratische vergelijkingen en

d voor derdemachtsvergelijkingen), kunt u tussen de

coëfficiënten heen en weer bewegen op het scherm en

zonodig veranderen aanbrengen.

•Merk op dat complexe getallen niet als coëfficiënt

kunnen worden ingevoerd.

De berekening begint en één van de oplossingen verschijnt

zodra u een waarde heeft ingevoerd voor de laatste

coëfficiënt.

0.

a?

Elementwaarde

Naam van coëfficiënt De pijl toont de

richting waarin u

dient door te

bladeren om

andere elementen

te kunnen zien.

D-25

0.

x1=

Oplossing

Naam van variabele De pijl toont de

richting waarin u

dient door te

bladeren om

andere

oplossingen te

kunnen zien.

Druk op de ] toets om andere oplossingen te kunnen

zien. Blader m.b.v. de [ en ] toetsen tussen de

oplossingen voor een vergelijking.

Door op dit moment op de t toets te drukken wordt

teruggegaan naar het invoerscherm voor de coëfficiënten.

•Bepaalde coëfficiënten kunnen er voor zorgen dat de

berekening meer tijd kost.

•Voorbeeld 1: Om de vergelijking x3 – 2x2 – x + 2 = 0

op te lossen

(

x =

2, –1, 1)

(Degree?) 3

(a?) 1 =

(b?) D 2 =

(c?) D 1 =

(d?) 2 =

(x1 = 2) ]

(x2 = –1) ]

(x3 = 1)

•Als een resultaat een complex getal is, verschijnt eerst

het reële gedeelte van de eerste oplossing. Dit wordt

aangegeven door het “R↔I” symbool in de display. Druk

op de A r toetsen om de display beurtelings het reële

deel en het imaginaire deel van een oplossing te laten

tonen.

0.25

x1=

0.75

x1=

i

R⇔I

R⇔I

D

D

A r

D-26

•Voorbeeld 2: Om de vergelijking 8x2 – 4x + 5 = 0

op te lossen

(

x =

0,25

±

0,75

i

)

(Degree?) 2

(a?) 8 =

(b?) D 4 =

(c?) 5 =

(x1 = 0.25 + 0.75i)]

(x2 = 0.25 – 0.75i)

kSimultane vergelijkingen

Simultane lineaire vergelijkingen met twee onbekenden:

a1x + b1y = c1

a2x + b2y = c2

Simultane lineaire vergelijkingen met drie onbekenden:

a1x + b1y + c1z = d1

a2x + b2y + c2z = d2

a3x + b3y + c3z = d3

Het aanvankelijke simultane vergelijkingsscherm wordt

verkregen bij inschakelen van de EQN functie.

2

3

Unkno

w

ns?

Specificeer m.b.v. dit scherm 2 of 3 als het aantal

onbekenden in voer een waarde in voor elk van de

coëfficiënten.

0.

a1?

Elementwaarde

Naam van coëfficiënt De pijl toont de

richting waarin u

dient door te

bladeren om

andere elementen

te kunnen zien.

•Op elk moment voordat u een waarde invoert voor de

laatste coëfficiënt (c2 bij twee onbekenden, d3 bij drie

onbekenden), kunt u m.b.v. de [ en ] toetsen tussen

de coëfficiënten heen en weer bewegen op het scherm

en zonodig veranderen aanbrengen.

D-27

•Merk op dat complexe getallen niet als coëfficiënt kunnen

worden ingevoerd.

De berekening begint en één van de oplossingen verschijnt

zodra u een waarde heeft ingevoerd voor de laatste

coëfficiënt.

0.

x=

Oplossing

Naam van variabele De pijl toont de

richting waarin u

dient door te

bladeren om

andere

oplossingen te

kunnen zien.

Druk op de ] toets om andere oplossingen te kunnen

zien. Blader m.b.v. de [ en ] toetsen tussen de

oplossingen voor een vergelijking.

Door op dit moment op de t toets te drukken wordt

teruggegaan naar het invoerscherm voor de coëfficiënten.

•Voorbeeld: Om de simultane vergelijking

2x + 3y – z= 15

3x – 2y +2z= 4

5x + 3y –4z= 9

op te lossen

(

x =

2

, y =

5

, z =

4)

(Unknowns?) 3

(a1?) ....... (d1?) 2 = 3 = D 1 = 15 =

(a2?) ....... (d2?) 3 = D 2 = 2 = 4 =

(a3?) ....... (d3?) 5 = 3 = D 4 = 9 =

(x = 2) ]

(y = 5) ]

(z = 4)

D-28

SD

REG

SD

Statistische

berekeningen

Standaarddeviatie

Gebruik de F toets om de SD functie in te schakelen

wanneer u statistische berekeningen met standaard-

deviatie wilt uitvoeren.

SD ............................. F 2 (fx-95MS)

F F 1 (Andere modellen)

•Tijdens de SD functie en de REG functie werkt de |

toets als de S toets.

•Begin bij het invoeren van data altijd met de bewerking

A B 1

(Scl) = om het statistische geheugen te

wissen.

•Voer data in volgens de volgende datareeks.

<x-data> S

•Ingevoerde data wordt gebruikt om waarden te

berekenen voor n, Σx, Σx2, o, σn en σn-1 die u kunt

oproepen met de hier vermelde toetsbewerkingen.

Om dit type waarde op te roepen: Voer deze toetsbewerking uit

:

Σx2A U 1

ΣxA U 2

nA U 3

oA X 1

σnA X 2

σn-1A X 3

•Voorbeeld: σn1, σn, o, n, Σx en Σx2 te berekenen voor

de volgende data : 55, 54, 51, 55, 53, 53, 54, 52

Tijdens de SD functie:

A B 1

(Scl) = (Stat clear)

55 S

1.

n=

SD

Tel k ens bij indrukken van de S toets om de ingevoerde data te registreren,

wordt het aantal data dat tot dat punt ingevoerd is,

aangegeven in de display (n waarde).

54 S 51 S 55 S

53 S S 54 S 52 S

D-29

Monster standaarddeviatie (σn1) =

1,407885953

A X 3 =

Bevolkingsstandaarddeviatie (σn) =

1,316956719

A X 2 =

Rekenkundig gemiddelde (o) =

53,375

A X 1 =

Aantal data (n) =

8

A U 3 =

Som van waarden (Σx) =

427

A U 2 =

Som van kwadraat van waarden (Σx 2 ) =

22805

A U 1 =

Voorzorgsmaatregelen bij het invoeren van data

•Bij tweemaal indrukken van de S S toets wordt

dezelfde data tweemaal ingevoerd.

•U kunt data ook meerdere malen invoeren met de A

G toetsen. Om bijvoorbeeld de data “110” tien maal in

te voeren, drukt u bijvoorbeeld op 110 A G 10 S.

•U kunt de bovenstaande toetsbewerking in elke

gewenste volgorde uitvoeren en niet noodzakelijkerwijs

in de hier boven getoonde.

•Tijdens het invoeren van data of nadat het invoeren van

data voltooid is, kunt u de [ en ] toetsen gebruiken

om door u ingevoerde data heen te bladeren. Als u het

meervoudig invoeren van dezelfde data m.b.v. A G

uitvoerde om de frequentie van de data (aantal data

items) te specificeren zoals hierboven beschreven, dan

worden zowel het data item als een apart scherm voor

de datafrequentie (Freq) getoond wanneer u door de data

bladert.

•U kunt dan zo nodig de data bewerken. Voer de nieuwe

waarde in en druk dan op de = toets om de oude data

te vervangen door nieuwe. Dat houdt ook in dat als u

een andere bewerking (berekening, oproepen van

resultaat van statistische berekening, enz.) wilt uitvoeren

dan dient u altijd eerst op de t toets te drukken om de

datadisplay te verlaten.

•Door op de S toets te drukken i.p.v. op de

= toets na

veranderen van de waarde in de display wordt de

ingevoerde waarde geregistreerd als een nieuw data item

terwijl de oude waarde zo wordt gelaten.

D-30

•Een datawaarde die getoond wordt m.b.v. de [ en ]

toetsen kan gewist worden door op de A U toetsen te

drukken. Door een datawaarde te wissen worden alle

waarden die erop volgen één plaats doorgeschoven.

•Geregistreerde datawaarden worden gewoonlijk in het

rekengeheugen opgeslagen. De “Data Full (data vol)”

boodschap verschijnt en u kunt niet meer data invoeren

als er geen plaats meer over is in het geheugen om data

op te slaan. Mocht dit gebeuren druk dan op de = toets

om het onderstaande scherm te verkrijgen.

Druk op de 2 toets om het invoeren van data te verlaten

zonder de zojuist ingevoerde waarde te registreren.

Druk op de 1 toets om de waarde die u zojuist invoerde

te registreren zonder hem in het geheugen op te slaan.

Mocht u dit echter doen dan kunt u de data die u heeft

ingevoerd niet meer tonen of bewerken.

•Druk op de A U toetsen om data te wissen die u net

heeft ingevoerd.

•Na invoeren van statistische data tijdens de SD functie

of de REG functie kunt u afzonderlijke data niet meer

aanduiden of bewerken na uitvoeren van de volgende

bewerkingen.

Veranderen naar een andere functie

Veranderen van het type regressie (Lin, Log, Exp, Pwr,

Inv, Quad)

1

2

Ed i t

O

FF

ES

C

D-31

REG

1

2

3

Lin Log

E

xp

1

2

3

P

w

r Inv

Q

uad

re

Regressieberekeningen

Gebruik de F toets om de REG functie in te schakelen

wanneer u statistische berekeningen met regressie wilt

uitvoeren.

REG ............................. F 3 (fx-95MS)

F F 2 (Andere modellen)

•Tijdens de SD functie en de REG functie werkt de |

toets als de S toets.

•Bij het inschakelen van de REG functie worden schermen

verkregen zoals de onderstaande.

•Druk op de cijfertoets (

1, 2, 3) die correspondeert

met het type regressie dat u wilt gebruiken.

1(Lin)

:Lineaire regressie

2(Log)

:Logaritmische regressie

3(Exp)

:Exponentiële regressie

r 1(Pwr)

:Machtsregressie

r 2(Inv)

:Inverse regressie

r 3(Quad)

:Kwadratische regressie

•Begin bij het invoeren van data altijd met de bewerking

A B 1

(Scl) = om het statistische geheugen te

wissen.

•Voer data in volgens de volgende datareeks.

<x-data> P <y-data> S

•De waarden die geproduceerd worden door

regressieberekening hangen af van de ingevoerde

waarden en resultaten kunnen worden opgeroepen

m.b.v. de toetsbewerkingen die getoond worden in de

navolgende tabel.

D-32

•De volgende tabel toont de toetsbewerkingen die u dient

te gebruiken om resultaten op te roepen voor

kwadratische regressie.

Om dit type waarde op te roepen: Voer deze toetsbewerking uit:

Σx2A U 1

ΣxA U 2

nA U 3

Σy2A U r 1

ΣyA U r 2

Σxy A U r 3

oA X 1

xσnA X 2

xσn-1 A X 3

pA X r 1

yσnA X r 2

yσn-1 A X r 3

Regressiecoëfficiënt A A X r r 1

Regressiecoëfficiënt B A X r r 2

Alleen niet-kwadratische regressie

Correlatiecoëfficiënt rA X r r 3

mA X r r r 1

nA X r r r 2

Om dit type waarde op te roepen: Voer deze toetsbewerking uit:

Σx3A U r r 1

Σx2yA U r r 2

Σx4A U r r 3

Regressiecoëfficiënt C A X r r 3

m1A X r r r 1

m2A X r r r 2

nA X r r r 3

•De waarden in de bovenstaande tabellen kunnen binnen

expressies gebruikt worden op dezelfde manier als

wanneer u variabelen gebruikt.

D-33

uLineaire regressie

•De regressieformule voor lineaire regressie is:

y = A + Bx.

•Voorbeeld: Luchtdruk tegen temperatuur

Voer lineaire regressie uit om

de termen en de

correlatiecoëfficiënt van de

regressieformule te bepalen

voor de aangegeven data.

Gebruik deze formule

vervolgens om te schatten wat

de luchtdruk is bij –5°C en de

temperatuur bij 1000 hPa.

Bereken tenslotte de

determinatie coëfficiënt (r2) en

de monster covariantie

.

Tijdens de REG functie:

1(Lin)

A B 1

(Scl) =

(Stat clear)

10 P1003 S

Tel k ens bij indrukken van de S toets om de ingevoerde data te registreren,

wordt het aantal data dat tot dat punt ingevoerd is,

aangegeven in de display (n waarde).

15 P 1005 S

20 P1010 S 25 P 1011 S

30 P 1014 S

Regressiecoëfficiënt A =

997,4

A X r r 1 =

Regressiecoëfficiënt B =

0,56

A X r r 2 =

Correlatiecoëfficiënt r =

0,982607368

A X r r 3 =

Luchtdruk bij 5°C =

994,6

E D 5 F A X r r r 2 =

Temperatuur Luchtdruk

10°C1003 hPa

15°C1005 hPa

20°C1010 hPa

25°C1011 hPa

30°C1014 hPa

1.

n=

REG

D-34

Te mperatuur bij 1000 hPa =

4,642857143

1000 A X r r r 1 =

Determinatie coëfficiënt =

0,965517241

A X r r 3 K =

Monster covariantie =

35

E A U r 3 ,

A U 3 - A X 1 -

A X r 1 F \

E A U 3 , 1 F =

uLogaritmische, exponentiële, machts en

inverse regressie

•Gebruik dezelfde toetsbewerkingen als bij lineaire

regressie om resultaten op te roepen voor deze typen

regressie.

•Het volgende toont de regressieformules voor elk type

regressie.

Logaritmische regressie y  A  B

ⴢ

In x

Exponentiële regressie y  A

ⴢ

eB·x (In y  In A + Bx)

Machtsregressie y  A

ⴢ

xB (In y  In A + B In x)

Inverse regressie y  A  B

ⴢ

1/x

uKwadratische regressie

•De regressieformule voor kwadratische regressie is:

y = A + Bx + Cx2.

•Voorbeeld:

Voer kwadratische regressie uit om de

termen van de regressieformule te

bepalen voor de aangegeven data.

Gebruik deze formule vervolgens om

te schatten wat de waarden zijn voor

n (geschatte waarde van y) bij xi = 16

en m (geschatte waarde van x) bij yi =

20.

xiyi

29 1,6

50 23,5

74 38,0

103 46,4

118 48,0

D-35

Tijdens de REG functie:

r 3(Quad)

A B 1

(Scl) = (Stat clear)

29 P1.6 S 50 P 23.5 S

74 P38.0 S 103 P 46.4 S

118 P 48.0 S

Regressiecoëfficiënt A =

–35,59856934

A X r r 1 =

Regressiecoëfficiënt B =

1,495939413

A X r r 2 =

Regressiecoëfficiënt C =

–

6,71629667



10

–3

A X r r 3 =

n wanneer xi is 16 =

–13,38291067

16 A X r r r 3 =

m1 wanneer yi is 20 =

47,14556728

20 A X r r r 1 =

m2 wanneer yi is 20 =

175,5872105

20 A X r r r 2 =

Voorzorgsmaatregelen bij het invoeren van data

•Bij tweemaal indrukken van de S S toets wordt

dezelfde data tweemaal ingevoerd.

•U kunt data ook meerdere malen invoeren met de A

G toetsen. Om bijvoorbeeld de data “20 en 30” vijf maal

in te voeren, drukt u bijvoorbeeld op 20 P 30 A G 5

S.

•U kunt de bovenstaande toetsbewerking in elke

gewenste volgorde uitvoeren en niet noodzakelijkerwijs

in de hier boven getoonde.

•Voorzorgsmaatregelen bij het bewerken van data invoer

voor standaarddeviatie zijn ook van toepassing voor

regressieberekeningen.

•Gebruik de variabelen A tot en met F, X en Y niet voor

het opslaan van data bij het uitvoeren van statistische

berekeningen. Deze variabelen worden namelijk gebruikt

voor het tijdelijke geheugen van de statistisch

berekeningen zodat eventuele data die u er in

opgeslagen heeft mogelijk vervangen wordt door andere

waarden tijdens het uitvoeren van statistische

berekeningen.

•Inschakelen van de REG functie en selecteren van een

regressietype (Lin, Log, Exp, Pwr, Inv, Quad) wist de

variabelen A tot en met F, X en Y. Door over te schakelen

van het ene type regressie naar aan ander type zal deze

variabelen ook wissen.

D-36

Technische informatie

kMocht u problemen ondervinden......

Mochten de resultaten van een berekening niet zijn wat u

verwachtte of wanneer een foutlezing optreedt, voer dan

de volgende stappen uit.

1. Druk op de A B 2(Mode) = toetsen om alle

functies en instellingen terug te stellen.

2. Controleer de formule waarmee u werkt om na te gaan

dat hij klopt.

3. Schakel de juiste functie in en probeer de berekeningen

opnieuw uit te voeren.

Mochten de bovenstaande stappen het probleem niet

oplossen, druk dan op de 5 toets. De calculator voert nu

een zelf-controle uit en wist alle data die opgeslagen is in

het geheugen mochten enige onregelmatigheden

optreden. Let erop dat u altijd een geschreven kopie van

alle belangrijke data bijhoudt.

kFoutmeldingen

De calculator werkt niet wanneer een foutmelding op het

scherm aangegeven staat. Druk op de t toets om de

fout te corrigeren of druk op de e of r toets om de

berekening te verkrijgen en het probleem op die manier te

verhelpen. Zie “Foutvinder” voor details.

Math ERROR

•Oorzaak

•Het rekenresultaat valt buiten het toegestane reken-

bereik.

•Poging om een functieberekening uit te voeren met een

waarde die buiten het toegestane bereik valt.

•Poging om een onlogische bewerking uit te voeren

(delen door nul, enz.)

•Handeling

•Ga de invoerwaarden na en zorg ervoor dat ze alle

binnen het toegestane bereik vallen. Schenk in het

bijzonder aandacht aan waarden in de geheugen-

gebieden die u in gebruik heeft.

D-37

Stack ERROR

•Oorzaak

•De capaciteit van de numerieke nesting wordt over-

schreden.

•Handeling

•Vereenvoudig de berekening. De numerieke nesting

heeft 10 niveau’s en de bewerkingsnesting heeft 24

niveau’s.

•Splits de berekening op in twee of meer aparte delen.

Syntax ERROR

•Oorzaak

•Poging om een niet-toegestane wiskundige bewerking

uit te voeren.

•Handeling

•Druk op de e of r toets om de berekening te

verkrijgen met de cursor op de plaats waar de fout zich

bevindt. Breng de nodige correcties aan.

Arg ERROR

•Oorzaak

•Onjuist gebruik van een argument.

•Handeling

•Druk op de e of r toets om de plaats te verkrijgen

waar de fout zich bevindt. Breng de nodige correcties

aan.

kVolgorde van de bewerkingen

Bewerkingen worden uitgevoerd in de hiervolgende

volgorde van prioriteit.

1Omrekenen van coördinaten: Pol (x, y), Rec (r,

θ

)

Differentialen: d/dx*

Integrations: ∫dx*

Normaalverdeling: P(*, Q(*, R(*

2Type A functies:

Bij deze functies wordt de waarde ingevoerd en

vervolgens de functietoets ingedrukt.

x3, x2, x1, x!, ° ’ ”

Bouwkundige symbolen*

D-38

Normaalverdeling: →t*

m, m1, m2, n

Hoekeenheid conversies (DRG')

Metrische omrekeningen**

3Machten en wortels: ^

(xy), x

4ab/c

5Afgekorte vermenigvuldigingen voor π, e (natuurlijk

logaritme), een geheugen-naam of variabele naam: 2π,

3e, 5A, πA, enz.

6Type B functies:

Bij deze functies wordt de functietoets ingedrukt en

vervolgens de waarde ingevoerd.

, 3, log, In, ex, 10x, sin, cos, tan, sin1, cos1,

tan1, sinh, cosh, tanh, sinh1, cosh1, tanh1, ()

d*, h*, b*, o*, Neg*, Not*, Det**, Trn**, arg*, Abs*, Conjg*

7Afgekorte vermenigvuldigingen voor Type B functies:

23, Alog2, enz.

8Permutaties en combinaties: nPr, nCr

∠*

9Punt (•)**

0, 

!, 

@and*

#xnor*, xor*, or*

*Alleen bij de modellen fx-100MS/fx-115MS/fx-570MS/

fx-991MS

** Alleen bij de modellen fx-570MS/fx-991MS

•Bewerkingen met dezelfde prioriteit worden uitgevoerd

van rechts naar links. exIn 120 → ex{In( 120)}

•Andere bewerkingen worden uitgevoerd van links naar

rechts.

•Bewerkingen binnen haakjes worden als eerste

uitgevoerd.

•Wanneer een berekening een argument bevat met een

negatief getal dan dient het negatieve getal zich tussen

haakjes te bevinden. Het min-teken wordt behandeld als

een Type B functie zodat u dus extra moet oppassen

met Type A functies met een hoge prioriteit en met

bewerkingen met machten of wortels.

Voorbeeld: ( –2)4 = 16

–24 = –16

D-39

kNesten

Deze calculator heeft geheugengebieden die “nesten”

worden genoemd om tijdelijk waarden (numeriek nest) en

opdrachten (opdrachtnest) op te slaan overeenkomstig hun

prioriteit tijdens de berekening. Het numerieke nest heeft

10 en het opdrachtnest 24 niveau’s. Een nestfout (Stack

ERROR) treedt op wanneer u een berekening probeert uit

te voeren die zo complex is dat de capaciteit van nesting

wordt overschreden.

•Matrixberekeningen gebruiken maximaal twee niveau’s

matrixnesten. Het kwadrateren, tot de derde macht

verheffen of inverteren van een matrix gebruikt één

nestniveau. (alleen voor de modellen fx-570MS en fx-

991MS)

12345

1 2 3 4 5 6 7

Numeriek nest Opdrachtnest

1

2

3

4

5

2

3

4

5

4



(

(





(



1

2

3

4

5

6

7

•Voorbeeld:

•Berekeningen worden uitgevoerd in volgorde als

aangeduid in “Volgorde van de bewerkingen”.

Opdrachten en waarden worden uit het nest gewist

terwijl de berekening uitgevoerd wordt.

D-40

k Invoerbereik

Interne cijfers: 12

Nauwkeurigheid*:In de regel is de nauwkeurigheid ±1

bij het 10de cijfer.

Functies

Invoerbereik

sinxDEG 0 x 4,499999999

10

10

RAD 0 x 785398163,3

GRA 0 x 4,999999999

10

10

cosxDEG 0 x 4,500000008

10

10

RAD 0 x 785398164,9

GRA 0 x 5,000000009

10

10

tanxDEG Hetzelfde als bij sinx, behalve wanneer

x= (2n-1)90.

RAD Hetzelfde als bij sinx, behalve wanneer

x= (2n-1)π/2.

GRA Hetzelfde als bij sinx, behalve wanneer

x= (2n-1)100.

sin–1x0 x 1

cos–1x

tan–1x0 x 9,999999999

10

99

sinhx0 x 230,2585092

coshx

sinh–1x0 x 4,9999999991099

cosh–1x 1 x 4,9999999991099

tanhx0 x 9,9999999991099

tanh–1x0 x 9,99999999910–1

logx/lnx0 x 9,9999999991099

10x–9,999999999

10

99

 x  99,99999999

ex–9,999999999

10

99

 x  230,2585092

x0 x  1 

10

100

x2x 1

10

50

1/xx 1

10

100

;

x G

0

3xx 1

10

100

x!0 x 

69 (

x is een integer)

nPr

0 n  11010, 0 r  n (n, r zijn integers)

1 {n!/(n–r)!}  110100

D-41

Functies

Invoerbereik

nCr0 n  11010, 0 r  n (n, r zijn integers)

1 [n!/{r!(n–r)!}]  110100

Pol(x, y)

x, y 9,9999999991049

(x2+y2) 9,9999999991099

Rec(r,



)

0 r 9,9999999991099

θ: Hetzelfde als sinx

a, b, c  110100

°’ ”

0  b, c

x110100

Decimaal ↔ Sexagesimale omrekening

0°0°0° x 999999°59°

x0: –110100ylogx100

^(xy)x0: y0

x0: yn, (n is een integer)

Echter: –110100 ylogx100

y0: x G 0

–1101001/x logy100

xyy0: x0

y0: x2n1, (n G 0; n is een integer)

Echter: –110100 1/x logy100

a

b/c

SD x 11050

(REG) y 11050

n 110100

*Voor een enkele berekening is de berekeningsfout ±1

bij het 10de cijfer. (Bij een exponentiële aanduiding is

de berekeningsfout ±1 bij het laatste significante cijfer.)

Fouten zijn accumulatief bij achtereenvolgende

berekeningen hetgeen er ook de oorzaak van is dat ze

groot kunnen worden. (Dit is ook het geval voor interne

achtereenvolgende berekeningen die uitgevoerd worden

in het geval van ^(xy), xy, x!, 3 , nPr, nCr, enz.)

In de buurt van het enkelvoudige punt (singular point)

van een functie en bij het buigpunt zijn fouten

accumulatief en kunnen dus grote afwijkingen vertonen.

Totaal van integer, teller en noemer dient minder

dan 10 cijfers te zijn (inclusief scheidingstekens)

1

2n+1

1

n

xn, yn, o, p: n G 0

xn–1, yn–1, A, B, r

:

n G 0, 1

D-42

Stroomvoorziening

(Alleen fx-95MS)

Gebruikers van andere modellen dienen te refereren aan

“Gebruiksaanwijzing 2 (Aanvullende functies)”.

Deze calculator werkt op een enkele batterij maat AA.

Vervangen van de batterij

Duistere cijfers in de display van de calculator duiden erop

dat de batterijspanning laag is. Als u de calculator blijft

gebruiken terwijl de batterijspanning laag is, kan dit leiden

tot verkeerde werking. Vervang de batterij zo snel mogelijk

wanneer de cijfers in de display duister worden.

De batterij vervangen

1Druk op de A i toetsen om

de spanning uit te schakelen.

2Verwijder de zes schroeven

die het deksel aan de

achterkant op zijn plaats

houden en verwijder het

deksel aan de achterkant.

3Verwijder de oude batterij.

4Leg een nieuwe batterij in het

toestel met de positieve k en

negatieve l kanten in de

juiste richting.

5Plaats het deksel aan de

achterkant weer terug en

maak het vast met de zes

schroeven.

6Druk op de 5 toets en

schakel de spanning in.

uAutomatisch uitschakelen van de stroom

De spanning van de calculator wordt automatisch

uitgeschakeld als u voor ca. zes minuten geen bewerking

uitvoert. Mocht dit gebeuren druk dan op de de 5 toets

om de spanning opnieuw in te schakelen.

Schroef Schroef

D-43

Technische gegevens

(Alleen fx-95MS)

Gebruikers van andere modellen dienen te refereren aan

“Gebruiksaanwijzing 2 (Aanvullende functies)”.

Stroomvoorziening:

Enkele batterij maat AA (R6P (SUM-3))

Levensduur van de batterij:

Ca. 17.000 uur doorlopende aanduiding

van de knipperende cursor.

Ca. 2 jaar wanneer de spanning

uitgeschakeld blijft.

Afmetingen: 19,5 (H)  78 (B)  155 (D) mm

Gewicht: 130 g inclusief batterij

Stroomverbruik: 0,0002 W

Bedrijfstemperatuur: 0°C tot 40°C

SA0311-F Printed in China

CA 310069-001V07

CASIO COMPUTER CO., LTD.

6-2, Hon-machi 1-chome

Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan